2011 yılında ortaya çıkan bu fikir ile 159 ülkede 2 milyondan fazla insanın temmuz ayında tek kullanımlık plastiklerden vazgeçmeye, tek kullanımlık plastiklerin çöpe atılmasıyla denizde kirlilik yaratmasına dair farkındalık oluşturmaya çalışan bir hareket. 

Neden Plastiksiz Temmuz?

Plastik üretimi ve kullanımı, enerji tüketimine, sera gazı salımına ve doğal kaynakların tükenmesine neden olur. Ayrıca plastik atıklar uzun süre doğada kalır ve ekosistemlere zarar verir. Plastiksiz Temmuz'a ihtiyaç duymamızın birkaç nedeni vardır:

• Çevre Koruma: Plastik atıklar, ekosistemleri ve doğayı olumsuz etkileyen önemli bir sorundur. Enerji ve doğal kaynak tüketiminin yanı sıra plastik üretimi, sera gazı salınımını artırır. Plastikler aynı zamanda yüzlerce yıl boyunca doğada çözünmeden kalarak deniz ve kara yaşamına zarar verir. Plastik kullanımını azaltarak Temmuz'da çevre korumasına katkıda bulunabilirsiniz.
• Okyanus Sağlığı: Her yıl, deniz yaşamı milyonlarca ton plastik atık nedeniyle büyük bir tehdit altındadır. Deniz canlıları plastik atıkları yutarak ya da bu atıkları dolanarak zarar görürler. Plastiksiz Temmuz’da tek kullanımlık plastiklerin denizlere ulaşmasını engelleyebilir ve okyanusun sağlığını korumak için önemli bir adım atabilirsiniz.
• Sürdürülebilirlik: Plastikler, doğal gaz veya ham petrol gibi yenilenemeyen enerji kaynakların tükenmesine ve çevresel zararlara neden olur. Plastik geri dönüştürmesi çok zor ve pahalı bir hammaddedir. Plastiksiz Temmuz, alternatif malzemelerin ve ambalaj yöntemlerinin keşfini ve sürdürülebilirliği desteklemeyi amaçlamaktadır.
• Farkındalık: Plastiksiz Temmuz, plastik kullanımını gözden geçirmek ve daha sürdürülebilir seçeneklere geçmek için bir fırsat sunar. Bu hareket, plastik atıkların toplumda nasıl bir etkisi olduğu konusunda insanları bilinçlendirmeyi ve toplumda genel bir değişim yaratmayı amaçlar.

31 Günde Nasıl Bir Değişim Yaratabilirsin?

Tek kullanımlık plastik atıklar doğada yıllarca çözünmeden kalarak çevreye zarar verir ve su kaynaklarını kirletir. Deniz canlılarına zarar vererek deniz ekosistemleri bozar ve biyolojik çeşitliliği azaltır. Birçok plastik çöplüklere veya çevreye atılır çünkü geri dönüşüm zor ve maliyetlidir. Bu sorunu çözmek için 1 ay boyunca tek kullanımlık plastiklerin azaltılması ve daha sürdürülebilir alternatiflerin tercih edilmesi ile yaratabileceğiniz fark şu şekildedir:

42 milyon daha az plastik poşet kullanılır,

660 bin ton plastik atığın okyanuslara karışması önlenir,

30 milyon ton daha az plastik üretilir,

Yaklaşık 83 bin deniz kuşunun ve 8 bin deniz memelisinin plastik atık yüzünden hayatını kaybetmesi önlenir.

1 Ay Nasıl Plastiksiz Yaşayabilirsin?

Bir ay boyunca hayatımızdan plastikleri tamamen çıkarmak fikri ilk başta zor görünebilir, ancak bu süreçte karşılaşabileceğimiz engelleri bilmek ve onları ele almak çok önemlidir. Plastik kirliliğiyle mücadelede etkimizi maksimum düzeye çıkarmak için bu engelleri tanıyarak ve çözümler üreterek başarılı olabiliriz. Aşağıda Plastiksiz Temmuz'da karşılaşılan yaygın sorunları ve bunları çözmek için pratik ipuçlarını bulabilirsiniz.

• Alışkanlıkları Değiştirmek: Plastiksiz Temmuz ayında karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, günlük alışkanlıklarımızdan vazgeçmektir. Dışarıda tek kullanımlık bir kahve fincanı almak ya da plastik ambalajlı hazır gıdalara yönelmek olsun, alışkanlıkları değiştirmek zor olabilir. Bu sorunu çözmek için öncelikle plastik tüketim alışkanlıklarınızı belirleyin ve çevre dostu alternatifler arayın. Plastik içermeyen ürünler satan yerel çiftçi pazarlarını keşfedin ve tekrar kullanılabilir kaplar kullanarak yemek yapın. Yeni alışkanlıklarınız zamanla ikinci doğalınıza dönüşecek ve ilk başta direncinizi aşmanıza yardımcı olacaktır.
• Kolaylık ve Ulaşılabilirlik: Plastik çok yaygın olduğu bir dünyada yaşarken, Plastiksiz Temmuz sırasında plastikten kaçınmaya çalışırken kolaylık ve ulaşım sorunları sıklıkla ortaya çıkar. Plastik ambalajlı ürünlerle dolu süpermarketler, belirli bölgelerde plastiksiz seçeneklerin sınırlı olması ve hızlı yaşam tarzı, alternatif bulmayı zorlaştırabilir. Ancak araştırma yaparak, önceden planlayarak ve yerel sıfır atık mağazalarını veya toptan alım seçeneklerini keşfederek, plastiksiz ürünleri daha kolay ve daha erişilebilir bir şekilde elde etmenin yollarını bulabilirsiniz. Çevre üzerindeki olumlu etkisi, biraz daha fazla çaba gerektirmesine rağmen buna kesinlikle değecektir.
• Toplumsal Baskılar: Bu süreçte arkadaşlar, aile ve iş arkadaşları, kararlarınızı eleştirebilir veya sorgulayabilir, bu da plastiksiz yaşama sadık kalmayı zorlaştırabilir. Bu tür durumlarda, kendinize güvenmeye devam etmek ve diğerlerine neden böyle bir karar verdiğinizden bahsetmek önemlidir. Plastik kirliliği hakkında bilgi verin, çevresel avantajları konuşun ve insanlara bu eyleme katılmaya teşvik edin. Ayrıca yerel çevre grupları veya çevrimiçi topluluklarla bağlantı kurmak, Plastiksiz Temmuz sürecinde destek ve cesaret verici olabilir.
• Plastiksiz Alternatifler: Plastiksiz Temmuz'da, günlük ürünler için uygun plastiksiz alternatifler bulmak da bir engel olabilir. Kişisel bakım ürünlerinden ev ürünlerine varan ihtiyaçlarınızı karşılayan seçenekleri bulmak hem zaman alabilir hem de çaba gerektirebilir. İlk olarak, en sık kullandığınız ürünlere odaklanın. Daha sonra, tekrar kullanılabilir silikon gıda sarıcıları, tekrar doldurulabilir temizlik malzemeleri veya bambu diş fırçaları gibi sürdürülebilir seçeneklere yönelin. Plastiksiz alternatifler artık birçok çevre dostu marka ve mağaza tarafından sunuluyor ve biraz araştırma yaparak tercihlerinize ve değerlerinize uygun ürünler bulabilirsiniz.

Neyin Yerine Neyi Kullanabilirsiniz?

Plastiksiz Temmuz'da en yaygın kullanılan tek kullanımlık plastiklerin alternatifleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Tek kullanımlık plastik şişeler yerine su matarası, cam şişe ya da termos kullanabilirsiniz.

• Alışverişlerde kullanılan plastik poşetler yerine bez ya da kağıt çantalar tercih edebilirsiniz.

• İçeceklerinizi paslanmaz çelik, silikon, bambu veya cam pipetler ile içebilirsiniz. 

• Dışarıda kahvenizi plastik bardak yerine porselen, cam fincanda içebilir ya da kendi termosunuza doldurmalarını isteyebilirsiniz.

• Verdiğiniz yemek siparişlerinde tek kullanımlık plastik servisi seçmeyebilir ya da kendi yemek kabınızda servis seçeneği bulunan işletmeleri tercih edebilirsiniz.

• Yiyecekleri saklamak için tek kullanımlık plastikler yerine uzun süre kullanılan balmumu kaplı bezleri kullanabilir ya da cam saklama kaplarını tercih edebilirsiniz. 

• Marketlerdeki plastik ambalajlı ürünler yerine yerel pazarlardan taze yiyecekleri bez torbalarınızda satın alabilirsiniz. 

• Tek kullanımlık plastik kişisel bakım ürünleri yerine bambu, ahşap olanları tercih edebilir ya da uzun süreli kullanılabilen ürünlere yönelebilirsiniz. 

• Şampuan, deterjan, duş jeli gibi genlikle plastik ambalajlı temizlik ürünleri yerine tekrar doldurulabilir ya da ambalajsız alternatifleri tercih edebilirsiniz.

Plastiksiz Yaşama Geçerken İlham Alabileceğiniz İçerik Üreticileri

Bu zorlu süreçte plastiksiz ve sürdürülebilir yaşam ile ilgili içerik üreticilerini takip etmek hem işinizi kolaylaştırabilir hem de konu hakkında bilgi sahibi olmanıza yardımcı olabilir. İşte takip edebileceğiniz içerik üreticileri:

• Ceren Özcan Tatar: Atıksız ve minimal yaşama geçiş ile ilgili önerilerde bulunan greenfluencer, Atıksız Yaşam kitabının yazarı 

• Nil Kıyısı: Atıksız ve sürdürülebilir yaşam aktivisti, Başka bir Gezegen Yok kitabının yazarı

• Işıl Ergincan: Sürdürülebilir yaşam aktivisti, Plastic Lab girişimi kurucusu 

• İlke Zuhal Gençer: Sürdürülebilir yaşam ipuçları paylaşan çevre mühendisi, içerik üreticisi 

• Sade ve Sürdürülebilir Yaşam: Doğayla dönüşüm ile ilgili ipuçları veren içerik üreticisi

• Sıfır Atık: Sade hayat, az eşya, bilinçli tüketim içerikleri

• Ekolojik Dönüşüm: Sürdürülebilir yaşam tarzı hakkında içerikler ve eğitimler

• Sürdürülebilir Bir Yaşam: Sürdürülebilirlik, sıfır yaşam ve ileri dönüşüm içerikleri

• Hale Acun Aydın: Minimalist bir yaşam ve sürdürülebilirlik hakkında ipuçları veren içerik üreticisi.

• Utku Yılmaz: Kentte ekolojik yaşamaya geçiş ipuçlarını farklı sosyal medya platformlarında paylaşan içerik üreticisi

• Sürdürülebilirlik Adımları: Sürdürülebilirlik konusunda araştırmalar yapan ve aktivistleri bir araya getiren bir içerik hesabı