Yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer alan rüzgar enerjisi; temiz ve sürdürülebilir bir enerji türü olarak öne çıkar. Hava akımının sahip olduğu hareket enerjisidir. Hava kitlesinin sahip olduğu kinetik enerji mekanik enerjiye dönüşür.

Rüzgar Enerjisi Nasıl Oluşturulur?

Rüzgar türbini, basit olarak bir rüzgar gülü gibi çalışır. Rüzgarın sağladığı itme kuvveti ile pervaneyi döndürür. Mekanik enerji üreteçlere yönelir ve elektrik üretilmeye başlanır.

Rüzgar Enerjisinin Kaynakları

Güneş kaynaklı radyasyonun yer yüzeyini farklı ısıtmasından kaynaklanır. Yer yüzeyinin farklı ısınması, havanın sıcaklığının, neminin ve basıncının farklı olmasına, bu farklı basınç da havanın hareketine neden olur. 

Rüzgar Enerjisinin Kullanım Alanları

  • Park, bahçe, cadde ve sokak aydınlatmaları

  • Kamu kurum ve kuruluşları

  • Endüstri veya hizmet sektöründe yer alan işletmeler

  • Sulama sistemleri

  • Ev ve ofisler

  • Sinyalizasyon

  • Su pompalama

  • Tahıl öğütme

  • Soğutma

  • Şarj ve Batarya Sistemleri

  • Su Depolama Alanları

  • Lojistik


Genellikle tarım, sanayi, enerji yönetimi ve konut alanlarında rüzgar enerjisi tercih edilmektedir.




Rüzgar Enerjisinin Avantajları ve Dezavantajları

Rüzgâr enerjisi kaynaklı elektrik üretim uygulamalarının ilk yatırım maliyetinin yüksek, kapasite faktörlerinin düşük oluşu ve değişken enerji üretimi gibi dezavantajları yanında üstünlükleri genel olarak şöyle sıralanabilir;


  • Yenilenebilir ve temiz bir enerji kaynağıdır, çevre dostudur.

  • Az yer kaplarlar.

  • Ucuzdur.

  • Dünyanın her yerinde mevcuttur.

  • Dağ gibi elektrik şebekesi olmayan bölgelere elektrik sağlar.

  • Tükenme ve zamanla fiyatının artma riski yoktur.

  • Maliyeti günümüz güç santralleriyle rekabet edebilecek düzeye gelmiştir.

  • Bakım ve işletme maliyetleri düşüktür.

  • Teknolojisinin tesisi ve işletilmesi göreceli olarak basittir.

  • İşletmeye alınması kısa bir sürede gerçekleşebilir.


Dezavantajlarını da sıralayacak olursak;

  • Kesintisiz veya dengeli bir enerji kaynağı değildir. Her gün aynı seviyede enerji üretemez.

  • Rüzgar gücü her bölgede aynı değildir. Rüzgar yönünün belirlenmesi ile inşa edilmelidir.

  • İlk yatırım maliyeti yüksektir.

  • Türbin türüne göre gürültüsü değişmektedir. Rüzgar türbinlerine yakın yaşamak gürültü açısından rahatsızlık verebilir.

  • Rüzgar santralleri eğer çok fazla miktarda bir bölgede ise, o bölgenin cep telefonu ve TV sinyallerini bozabilmektedir.

  • Göçmen kuşların uçuş yönlerini değiştirebilir.

  • Rüzgar türbinleri ile elektrik elde etmek için rüzgarın optimum seviyede esmesi gerekiyor. Eğer rüzgar fazla eserse türbinler çalışmaz veya rüzgar az eserse türbinler yine çalışmaz.


Rüzgar Enerjisi Potansiyeli ve Küresel Durumu


Küresel rüzgar enerjisi, son  10 yılda kabaca dört katına çıktı ve dünya çapında maliyet açısından en rekabetçi ve dayanıklı enerji kaynaklarından biri haline gelir.Bölgesel düzeyde, 2020 aynı zamanda Asya Pasifik, Kuzey Amerika ve Latin Amerika'daki kara kurulumları için de rekor bir yıl oldu. Japonya, Çin ve Amerika rüzgar enerjisine çok yatırım yapmaktadır. Rüzgar türbinlerinden üretilen enerji küresel enerji ihtiyacının %4 'ünü karşılıyor. Türkiye'de enerji bağımsızlığının yolunu rüzgar ve güneş enerjisinde görmektedir.

Rüzgar Enerjisi ve Fosil Yakıt Arasındaki Farklar


  • Fosil yakıtların en büyük zararı yarattığı hava kirliliğidir.Rüzgar enerjisi havayı kirletmez. Aksine havadan aldığı basınç ile çalışır.

  • Fosiller küresel ısınmaya yol açar.Rüzgar türbinleri bu tür zararlara sebep olmaz.

  • Fosiller meydana gelen birçok doğa olayının ana nedenidir.

  • Fosiller oksijenin azalmasına neden olur.

  • Fosiller karbondioksit oranını artırır.

  • Asit yağmurunu meydana getirir.

  • İklimde değişikliklere neden olabilir.

  • Fosil yakıtlar nedeniyle etrafa saçılan gaz ve parçacıklar insan sağlığını olumsuz olarak etkiler. Kansere, solunum yolu hastalıklarına neden olabilir. Hatta ölüme neden olabilmektedir. Rüzgar enerjisi çevreye ve insan sağlığına zarar verecek  herhangi bir etkide bulunmaz.


Yatay Eksenli Rüzgar Türbinleri

Bu tür türbinlerde dönme ekseni rüzgar yönüne paraleldir. Kanatları ise rüzgar yönünde dik açı yaparlar.Ticari türbinler genellikle yatay eksenlidir. Rotor, rüzgarı en iyi şekilde, döner bir tabla üzerine yerleştirilmiştir.


Dikey Eksenli Rüzgar Türbinleri

Dönme eksenleri rüzgar yönüne dik ve düşey olan bu türbinlerin kanatları da düşeydir. Rüzgarı her yönden alabilme özelliğine sahiptir. Bu türbinler rüzgarı sürükler veya kaldırır. İlk harekete geçişleri güvenli değildir.


Rüzgar Enerji Santralleri ve Kurulumu

Gerekli izinler alındıktan sonra, bölgeye rüzgar türbinleri yerleştirilerek kurulum yapılabilir. Dünyanın diğer yerlerinde olduğu gibi Türkiye’de de rüzgar santralleri otonom olarak kurulabilmektedir.  Fabrikalar, üniversiteler, belediyeler uygun görüldüğü takdirde kendi rüzgar santrallerine sahip olabiliyorlar. Diğer yandan rüzgar enerjisi santrali nasıl kurulur araştırırken, kaçak enerjiden uzak durmak gerekiyor. Rüzgar yenilenebilir bir kaynak olsa da, kaçak kurulan santrallerin boyutları ne olursa olsun bölgeye zarar verdikleri biliniyor.Hiçbir kurumun kendi arazisinde dâhi izinsiz santral kurma hakkı bulunmuyor.

Offshore (Deniz Üstü)  ve Onshore (Kara Üstü) Rüzgar Türbinleri

Offshore, doğanın verdiklerinin karşılığını aldığı açık bölgelerde konumlandırılır. Denizdeki yüksek ve sürekli rüzgar hızları nedeniyle, offshore rüzgar türbinleri kıyıdakilere göre önemli ölçüde daha fazla enerji üretebilir. Onshore rüzgar türbinleri yerleşim yerlerine de yakın olarak kurulabilmektedir.Bu yüzden tüm sistem gürültüyü azaltacak düzeyde tasarlanmaktadır.

Rüzgar Enerjisinin Geleceği

Paylaşılan öngörü raporlarına göre 2027 yılında rüzgar enerjisine olan ilginin %28'den %38'e yükselmesi bekleniyor.Rüzgardan elde edilen enerji tükenmeyen, çevreyi kirletmeyen ve sera gazlarına neden olan fosil yakıt kullanımını azaltan bir enerjidir.Bu yüzden birçok ülke tarafından tercih edilmektedir. Fosil yakıta hayır diyelim. Temiz çevre ve sağlıklı yarınlar için rüzgar enerjisini destekleyelim.

Yazar: Meltem Arca